آیا باید از لق شدن دندان در بزرگسالان نگران باشم؟
در حالی که لق شدن دندان برای کودکان معمول است، ولی لق شدن دندان در بزرگسالان باعث نگرانی است. این زمانی اتفاق می افتد که دندان تکیه گاه خود را از دست می دهد و به آرامی از لثه و استخوان جدا می شود. کوچکترین لمس می تواند باعث حرکت دندان شود و خوردن یا جویدن باعث لق شدن بیشتر دندان می شود. اگر بعداً در زندگی دچار لق شدن دندان شوید، ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنید. اینها:
- خونریزی لثه
- لثه های متورم
- لثه های قرمز
- رکود لثه
این علائم ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد، بنابراین مهم است که با پزشک خود در مورد لق شدن دندان صحبت کنید. درک علت می تواند به پزشک کمک کند تا درمان مناسب را تعیین کند.
علت لق شدن دندان در بزرگسالان چیست؟
لق شدن دندان در بزرگسالان یک هشدار مهم است که نباید نادیده گرفته شود، زیرا می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات لثه یا استخوان فک باشد. شایع‌ترین علت آن بیماری‌های لثه یا پریودنتال است. در این حالت، تجمع پلاک و جرم باعث التهاب و عفونت می‌شود و به مرور زمان بافت‌های نگهدارنده دندان از بین می‌روند.
عامل دیگر، تحلیل استخوان فک است که معمولاً در اثر پوکی استخوان یا افزایش سن ایجاد می‌شود. همچنین ضربه‌های ناگهانی به دندان، فشار بیش از حد ناشی از دندان‌قروچه یا استفاده نادرست از دندان‌ها (مثل شکستن اجسام سخت) از دلایل مهم لقی دندان هستند.
گاهی عفونت ریشه دندان شرایط را تشدید می‌کنند و زمینه را برای لق شدن دندان در بزرگسالان فراهم می‌سازند. به‌ویژه سیگار با کاهش خون‌رسانی به لثه و تضعیف سیستم ایمنی، سرعت تخریب استخوان و بافت‌های نگهدارنده را بالا می‌برد.
از دیگر عوامل می‌توان به نامرتبی دندان‌ها یا مشکلات ارتودنسی درمان‌نشده اشاره کرد. وقتی دندان‌ها فشار نامتعادل تحمل می‌کنند، به مرور زمان لق می‌شوند. همین‌طور، عادات نادرست دهانی مثل جویدن یخ یا باز کردن درب بطری با دندان هم ریسک لقی را افزایش می‌دهد.
به طور کلی، لق شدن دندان در بزرگسالان می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل موقتی (مثل ضربه) یا یک بیماری مزمن (مثل پریودنتیت) باشد. تشخیص دقیق علت فقط با معاینه دندانپزشک امکان‌پذیر است. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه لقی، مراجعه فوری به کلینیک دندانپزشکی ضروری است تا با درمان به موقع از دست رفتن دندان جلوگیری شود.
6 درمان دندان لق شده در بزرگسالان
درمان دندان لق شده در بزرگسالان به علت اصلی لق شدن بستگی دارد. اگر دندان در اثر بیماری لثه، ضربه یا مشکلات دیگر دچار لقی شده باشد، رویکرد درمانی متفاوت خواهد بود. در ادامه مهم‌ترین روش‌های درمانی را بررسی می‌کنم:
جرم‌گیری و درمان بیماری لثه: یکی از شایع‌ترین دلایل لق شدن دندان در بزرگسالان، التهاب و عفونت لثه است. در این شرایط، با جرم‌گیری حرفه‌ای و درمان عفونت، می‌توان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و به لثه‌ها فرصت ترمیم داد.
اسپلینتینگ (بستن دندان لق): در مواقعی که دندان‌ها بیش از حد حرکت دارند، دندانپزشک ممکن است از روش اسپلینتینگ استفاده کند. در این روش، دندان لق به کمک سیم یا مواد کامپوزیت به دندان‌های کناری ثابت می‌شود تا لثه و بافت‌های نگهدارنده فرصت ترمیم پیدا کنند.
جراحی لثه: در صورت وجود پریودنتیت پیشرفته، ممکن است جراحی لثه برای حذف بافت‌های عفونی و بازسازی ساختارهای نگهدارنده دندان لازم باشد.
ترمیم یا روکش دندان: اگر لقی به دلیل شکستگی یا تحلیل تاج دندان باشد، دندانپزشک با استفاده از پرکردگی یا روکش دندان، آن را تقویت و از حرکت بیشتر جلوگیری می‌کند.
درمان ریشه (عصب‌کشی): گاهی آسیب یا عفونت در ریشه دندان علت اصلی لقی است. در این شرایط، درمان ریشه (عصب‌کشی) می‌تواند دندان را نجات دهد.
کشیدن و جایگزینی با ایمپلنت: اگر دندان بیش از حد تخریب شده و امکان نجات آن وجود نداشته باشد، بهترین گزینه کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت دندان است که عملکرد و زیبایی دهان را بازمی‌گرداند.
آخرین راه‌حل: کشیدن دندان لق در بزرگسالان
وقتی تمامی روش‌های درمانی مثل جرم‌گیری، جراحی لثه، اسپلینتینگ یا حتی عصب‌کشی نتوانند دندان را نجات دهند، دندانپزشک به سراغ آخرین گزینه یعنی کشیدن دندان لق می‌رود. این تصمیم زمانی گرفته می‌شود که دندان به شدت تخریب شده باشد، استخوان اطراف آن تحلیل رفته باشد یا عفونت گسترده‌ای وجود داشته باشد که سلامت سایر دندان‌ها و لثه را به خطر بیندازد.
کشیدن دندان لق معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار دردی احساس نمی‌کند. پس از خارج کردن دندان، برای جلوگیری از مشکلات بعدی مثل جابه‌جایی دندان‌های کناری یا اختلال در جویدن، دندانپزشک گزینه‌های جایگزینی را پیشنهاد می‌دهد. بهترین انتخاب در این شرایط معمولاً ایمپلنت دندان است که هم از نظر عملکردی و هم زیبایی بسیار شبیه به دندان طبیعی عمل می‌کند. در برخی موارد هم می‌توان از بریج یا پروتز متحرک استفاده کرد.
به طور خلاصه، کشیدن دندان لق تنها زمانی انجام می‌شود که دیگر امکان حفظ آن وجود نداشته باشد و هدف نهایی این است که سلامت دهان و دندان بیمار حفظ شود و مشکلات جدی‌تری ایجاد نشود.
درمان خانگی لق شدن دندان بزرگسالان
لق شدن دندان در بزرگسالان معمولاً نشانه یک مشکل زمینه‌ای جدی مثل بیماری لثه یا تحلیل استخوان فک است، اما برخی روش‌های خانگی می‌توانند به کاهش علائم و تقویت دندان‌ها کمک کنند. توجه داشته باشید این راهکارها جایگزین درمان دندانپزشکی نیستند و تنها نقش حمایتی دارند:
رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن منظم با برس نرم و استفاده از نخ دندان، از تجمع پلاک و جرم جلوگیری می‌کند و به سلامت لثه کمک می‌نماید.
دهانشویه‌های نمکی و گیاهی: شست‌وشوی دهان با آب نمک ولرم التهاب را کاهش داده و محیط دهان را ضدعفونی می‌کند. دهانشویه‌های گیاهی مثل دم‌کرده مریم‌گلی یا چای سبز نیز می‌توانند اثر آرام‌بخش و ضدباکتری داشته باشند.
تغذیه سالم: مصرف غذاهای سرشار از کلسیم، ویتامین D و ویتامین C (مثل لبنیات، مرکبات، سبزیجات سبز) به تقویت استخوان فک و لثه‌ها کمک می‌کند.
پرهیز از عادات مضر: ترک سیگار، اجتناب از جویدن یخ یا خوراکی‌های بسیار سفت و مدیریت دندان‌قروچه شبانه نقش مهمی در جلوگیری از تشدید لقی دارند.
کمپرس سرد یا گرم: در صورت وجود التهاب یا ضربه، استفاده از کمپرس سرد روی ناحیه می‌تواند به کاهش تورم کمک کند. در موارد مزمن، کمپرس گرم گردش خون لثه را بهبود می‌بخشد.
پیشگیری از لق شدن دندان در بزرگسالان
یک دندان لق ممکن است پیشرفت کند و در نهایت به طور کامل از لثه و استخوان جدا شود. این می تواند با بیماری شدید لثه یا دندان قروچه حل نشده رخ دهد. با این حال، درمان می تواند سلامت لثه ها و استخوان های شما را بهبود بخشد. این همچنین باعث بهبودی و تقویت دندان ها می شود.
در موارد لق شدن شدید، پزشک ممکن است کشیدن دندان و جایگزینی آن را با ایمپلنت یا بریج دندان توصیه کند.
لق شدن دندان ناشی از ضربه قابل پیشگیری نیست. شما می توانید با استفاده از محافظ دهان در حین ورزش، خطر ضربه را کاهش دهید. و اغلب در هنگام خواب گاهی اوقات افراد هنگام بیداری نیز دندان قروچه می کنند. این می تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود از جمله:
- استرس (تا حد زیادی شایع ترین علت)
- اختلالات خواب
- ناهماهنگی دندان ها
- استفاده از داروهای ضد افسردگی
- شرایط عصبی مانند بیماری هانتینگتون
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
- استفاده از محرک ها
دندان قروچه یکی از دلایل اصلی لق شدن دندان است. همچنین می تواند چندین مشکل دیگر ایجاد کند، از درد در فک و صورت گرفته تا دندان های ترک خورده و صاف که نیاز به روکش و روکش های متعدد دارد.
مشاغل پر استرس شایع ترین دلیل دندان قروچه هستند. استرس باعث ترشح آدرنالین می شود که باعث افزایش تنش در عضلات به عنوان بخشی از واکنش مبارزه یا گریز می شود. این باعث می شود که فک منقبض شود و در نتیجه دندان قروچه شود. مهم نیست که علت چیست، علائم یکسان است و معمولاً قبل از اینکه دندان قروچه باعث لق شدن دندان شما شود، قابل شناسایی است. علائم عبارتند از:
- سردرد
- گوش درد یا وزوز گوش
- سفتی و درد عضلانی اطراف فک
- درد در اطراف گردن و شانه ها
- خواب مختل شده
- خونریزی لثه
استفاده از محافظ شب می تواند به جلوگیری از دندان قروچه کمک کند.
آیا می توان لق شدن دندان در بزرگسالان را در خانه درمان کرد؟
هیچ روشی برای سفت کردن دندان های لق در خانه وجود ندارد. بهترین کار این است که برای مشاوره و درمان با دندانپزشک تماس بگیرید. برای پریودنتیت اولیه ممکن است به شما دستور داده شود که باکتری های دهان خود را با شستشوی منظم آب نمک پاک کنید و امیدوار باشید که استخوان و بافت بهبود یافته و دندان شما بعد از چند هفته سفت شود. با این حال، قبل از اینکه این کار را امتحان کنید، باید دندانپزشک شما تأیید کند که به درمان فوری بیشتری نیاز ندارید.
اگر می خواهید بدانید چگونه دندان لق را از افتادن نجات دهید، این کار نسبتاً ساده است. هنگامی که برای مشاوره با دندانپزشک تماس گرفتید، رژیم غذایی خود را به مایعات و فقط نرم ترین مواد جامد محدود کنید و تا حد امکان از جویدن با دندان لق خودداری کنید. این به حفظ بافت سالم تا حد امکان در زمانی که منتظر مراجعه به دندانپزشک هستید کمک می کند.
آیا چسباندن مجدد دندان لق امکان‌پذیر است؟
بله، در برخی شرایط می‌توان دندان لق را به کمک روش‌های دندانپزشکی مجدداً ثابت کرد. این کار معمولاً با استفاده از اسپلینتینگ انجام می‌شود؛ یعنی دندان لق با سیم یا مواد کامپوزیتی به دندان‌های مجاور متصل و محکم می‌گردد تا بافت لثه و استخوان فرصت ترمیم پیدا کنند. البته موفقیت این روش به علت لقی بستگی دارد. اگر دلیل لقی، بیماری شدید لثه یا تحلیل گسترده استخوان باشد، چسباندن مجدد چندان مؤثر نخواهد بود و ممکن است نیاز به درمان‌های دیگر یا حتی کشیدن دندان باشد.
اگر دندان دائمی کودک لق شود چه باید کرد؟
لق شدن دندان دائمی در کودکان نشانه طبیعی نیست و باید جدی گرفته شود. این وضعیت معمولاً به علت ضربه، عفونت یا مشکلات ارتودنسی رخ می‌دهد. در چنین حالتی باید:
- کودک را سریع نزد دندانپزشک برد تا علت لقی بررسی شود.
- از جویدن غذاهای سفت با دندان لق جلوگیری شود.
- بهداشت دهان کودک به‌طور دقیق رعایت گردد.
- در صورت وجود خونریزی یا درد، از دهانشویه آب نمک ولرم استفاده شود.
دندانپزشک پس از معاینه، ممکن است دندان را اسپلینت کند، درمان عصب انجام دهد یا در صورت آسیب جدی، روش‌های جایگزینی مثل ایمپلنت در سنین بالاتر را پیشنهاد دهد.
