زبان توت فرنگی چیست؟
اصطلاح “زبان توت فرنگی” زبانی را توصیف می‌کند که ناهموار و متورم است، در تعدادی از موارد زبان نیز قرمز و بزرگ شده است و شبیه توت فرنگی یا حتی تمشک است؛ بنابراین، این اصطلاح به‌خودی‌خود توضیحی کامل است. گاهی ممکن است زبان در طی چند روز سفید شود و پس از آن قرمز شود. زبان توت فرنگی به‌خودی‌خود یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است که در نتیجه اختلال یا بیماری به وجود می‌آید.
تشخیص و درمان به بیماری زمینه‌ای بستگی دارد و پس از شروع درمان، زبان معمولاً به رنگ اصلی خود باز می‌گردد. زبان سالم صورتی است و پوشیده از گره‌های کوچکی است که به نام پاپیلا شناخته می‌شوند. در مورد زبان توت فرنگی، رنگ صورتی روشن زبان روی این گره‌ها عمیق‌تر می‌شود و به طور قابل‌توجهی قرمز و ملتهب می‌شود.
عامل تمایز بین زبان توت فرنگی و سایر بیماری‌های زبان، مانند گلوسیت، این است که زبان توت فرنگی منجر به برجستگی‌های قرمز برجسته روی زبان می‌شود، درحالی‌که گلوسیت به رنگ قرمز و التهاب زبان اشاره دارد، اما با برجستگی مشخص نمی‌شود. گلوسیت در ادامه بیشتر موردبحث قرار خواهد گرفت.
علل زبان توت فرنگی چیست؟
دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به برآمدگی و تورم زبان شود. پزشک معمولاً از شما در مورد علائم مرتبط سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی برای تعیین علت زمینه‌ای زبان ملتهب انجام می‌دهد.
موارد زیر شرایطی هستند که می‌توانند باعث ایجاد زبان توت فرنگی به‌عنوان یک علامت شوند:
مخملک
این وضعیت باکتریایی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که گلودرد استرپتوکوکی درمان نشود. مخملک منجر به بثورات قرمز رنگی می‌شود که قسمت بزرگی از بدن را می‌پوشاند و معمولاً در کودکان بین پنج تا پانزده سال دیده می‌شود. مخملک معمولاً یک بیماری کوتاه‌مدت است و در طی چند روز یا چند هفته با کمک یک تشخیص حرفه‌ای و یک دوره آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.
علائم مخملک عبارت‌اند از:
زبان توت فرنگی سفید در چند روز اول که در نهایت بعد از آن قرمز می‌شود
بثورات قرمز بخش بزرگی از بدن را می‌پوشاند
تب شدید
گلو درد
سردرد
ایجاد خطوط قرمز در چین‌های پوست (به‌ویژه در اطراف کشاله ران)
آلرژی
آلرژی دارویی یا غذایی می‌تواند منجر به تعدادی علائم شود که زبان توت فرنگی یکی از آنهاست. واکنش آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به چیزی حمله می‌کند که به‌اشتباه به‌عنوان یک تهدید شناخته می‌شود. بدن یک ماده شیمیایی به نام هیستامین آزاد می‌کند که باعث تعدادی از علائم مرتبط با آلرژی می‌شود.
مصرف برخی از میوه‌ها و سبزیجات یکی از دلایل رایج در ایجاد زبان توت فرنگی به‌عنوان بخشی از یک واکنش آلرژیک است. درمان رایج برای واکنش‌های آلرژیک آنتی‌هیستامین است، یا در موارد شدیدتر، اگر گلو به دلیل التهاب بسته شود و راه‌های هوایی مسدود شود، از اپی پن استفاده می‌شود.
علائم آلرژی عبارت‌اند از:
آبریزش چشم و خارش
خراش دهان و گلو
کهیر
دشواری در تنفس (این ممکن است منجر به شوک آنافیلاکتیک شود و یک اورژانس پزشکی است)
کمبود ویتامین B-12
کمبود ویتامین B-12 نیز می‌تواند منجر به زبان توت فرنگی شود. ویتامین B-12 نقش کلیدی در عملکرد سیستم عصبی و مغز و همچنین تشکیل گلبول‌های قرمز در بدن دارد. اگر سطح B-12 پایین باشد، تعداد گلبول‌های قرمز کاهش می‌یابد و ممکن است منجر به کم‌خونی شود. کم‌خونی وضعیتی است که در آن گلبول‌های قرمز کافی در بدن وجود ندارد.
علائم کمبود B-12 عبارت‌اند از:
- خستگی
- ضعف
- مشکلات حافظه (شناختی)
- مشکلات تعادل
علائم کم‌خونی عبارت‌اند از:
- سرگیجه
- ضربان قلب تند
- رنگ‌پریدگی پوست (پوست رنگ‌پریده)
- سبکی سر
- خستگی
- تنگی نفس
بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر است که معمولاً در کودکان دیده می‌شود، اما در بزرگسالان نیز می‌تواند ایجاد شود. هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد به بیماری کاوازاکی مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه بنابراین عوامل خطر قطعی نیستند.
این بیماری منجر به التهاب در برخی از شریان‌های بدن می‌شود. این بیماری معمولاً با درمان اولیه شامل ایمونوگلوبین داخل وریدی و آسپرین قابل‌درمان است. داروی داخل وریدی در یک مرکز پزشکی تجویز می‌شود.
علائم بیماری کاوازاکی عبارت‌اند از:
- کهیر
- تب شدید
- چشم‌های تحریک شده و قرمز با ترشحات غلیظ در برخی موارد
- پوسته‌پوسته شدن پوست
- التهاب در پا و دست
- لب‌های خشکیده و ترک‌خورده
- زبان توت فرنگی
سندرم شوک سمی (TSS)
سندرم شوک سمی یک واکنش نادر و تهدیدکننده زندگی یا عارضه جانبی برخی از عفونت‌های باکتریایی است. این عارضه به طور ناگهانی رخ می‌دهد و در اثر آزادشدن برخی مواد سمی و مضر به دلیل رشد بیش از حد باکتری به نام استاف یا استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می‌شود.
این باکتری در تعدادی از بدن زنان یافت می‌شود و TSS اغلب بر زنانی که عادت ماهانه هستند تأثیر می‌گذارد و با استفاده نادرست از تامپون همراه است. بدن از طریق افت سریع فشارخون به باکتری‌ها واکنش نشان می‌دهد که منجر به کمبود اکسیژن در اندام‌ها می‌شود که می‌تواند منجر به مرگ شود.
برخی از عوامل خطر عبارت‌اند از: زخم‌های باز، استفاده از تامپون‌هایی که بدون تعویض مرتب آنها بسیار جاذب هستند. چسب زدن بینی که شامل استفاده از گاز، پشم پنبه یا تامپون استریل به محفظه بینی به‌منظور اعمال فشار مداوم به تیغه بینی در تلاش برای توقف خونریزی است، نیز به‌عنوان یک عامل خطر مرتبط شناخته شده است.
علائم سندرم شوک سمی (TSS) عبارت‌اند از:
- تب شدید که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود
- فشارخون پایین
- حالت تهوع
- اسهال یا استفراغ
- ایجاد بثوراتی که شبیه آفتاب سوختگی در کف پا و کف دست است
- سردرد
- گیجی
- درد و درد عضلانی
- زبان توت فرنگی
بسیار مهم است که بدانید TSS می‌تواند یک وضعیت کشنده باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد و باید به‌عنوان یک اورژانس پزشکی درمان شود.
زبان توت فرنگی و گلوسیت
گلوسیت اصطلاحی است که ملتهب شدن زبان را توصیف می‌کند. گلوسیت باعث تورم زبان می‌شود، زبان نیز تغییر رنگ داده و روی سطح صاف به نظر می‌رسد و باعث ناپدیدشدن گره‌های کوچک روی زبان (پاپیلا) می‌شود. این پاپیلاها نقش حیاتی در نحوه غذاخوردن ما دارند و صدها هزار حسگر کوچک به نام جوانه چشایی را در خود دارند.
تفاوت اساسی بین گلوسیت و زبان توت فرنگی در این است که دومی منجر به برجستگی‌های درشت و قابل‌مشاهده روی زبان می‌شود و گلوسیت منجر به تورم زبان، تغییر رنگ و ایجاد سطح صاف می‌شود.
گلوسیت، مانند زبان توت فرنگی، اغلب نشانه یک بیماری یا وضعیت سلامتی است و به‌تنهایی یک بیماری نیست. بااین‌حال، به‌طورکلی در نتیجه یک بیماری زمینه‌ای رخ می‌دهد که هیچ ارتباطی با عوامل ایجادکننده زبان توت فرنگی ندارد.
شایع‌ترین شرایطی که باعث گلوسیت می‌شوند عبارت‌اند از:
- کم‌خونی (کمبود آهن و اشکال خطرناک)
- کمبود ویتامین B کمپلکس
- بیماری سلیاک(سلیاک درمان نشده)
- خشکی دهان (خشکی دهان)
- واکنش‌های آلرژیک
- عفونت‌های دهان ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها یا مخمرها
- عدم تعادل هورمونی
- آسیب به زبان ناشی از سوختگی، دندان مصنوعی نامناسب یا دندان‌های ناهموار
علائم گلوسیت عبارت‌اند از:
- زبان قرمز و ملتهب که سطح صافی دارد
- زبان دردناک
- تورم زبان (که در صورت شدید ممکن است راه هوایی را مسدود کند، اگرچه این امر نادر است)
- مشکل در صحبت‌کردن، جویدن یا بلعیدن به دلیل ناراحتی و درد
به‌طورکلی، پس از درمان علت زمینه‌ای، گلوسیت خودبه‌خود برطرف می‌شود.
تشخیص زبان توت‌فرنگی چگونه است؟
تشخیص و درمان به بیماری زمینه‌ای بستگی دارد و پس از شروع درمان، زبان معمولاً به رنگ اصلی خود باز می‌گردد. زبان سالم صورتی است و پوشیده از گره‌های کوچکی است که به نام پاپیلا شناخته می‌شوند. در مورد زبان توت فرنگی، رنگ صورتی روشن زبان روی این گره‌ها عمیق‌تر می‌شود و به طور قابل توجهی قرمز و ملتهب می‌شود.
چه عواملی باعث ایجاد زبان توت فرنگی می‌شود؟
دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند منجر به برآمدگی و تورم زبان شود. پزشک معمولاً از شما در مورد علائم مرتبط سؤال می‌کند و یک معاینه فیزیکی برای تعیین علت اصلی زبان توت‌فرنگی انجام می‌دهد.
دلایل ایجاد زبان توت‌فرنگی چیست؟
موارد زیر شرایطی هستند که می‌توانند باعث ایجاد زبان توت فرنگی به عنوان یک علامت شوند:
مخملک و زبان توت‌فرنگی در کودکان
این وضعیت باکتریایی معمولاً زمانی رخ می‌دهد که گلودرد استرپتوکوکی درمان نشود. مخملک منجر به بثورات قرمز رنگی می‌شود که قسمت بزرگی از بدن را می‌پوشاند و معمولاً در کودکان بین پنج تا پانزده سال دیده می‌شود. مخملک معمولاً یک بیماری کوتاه مدت است و در طی چند روز یا چند هفته با کمک یک تشخیص حرفه‌ای و یک دوره آنتی‌بیوتیک برطرف می‌شود.
شناسایی علائم مخملک برای درک زبان توت‌فرنگی:
زبان توت فرنگی سفید در چند روز اول که در نهایت بعد از آن قرمز می‌شود
بثورات قرمز که بخش بزرگی از بدن را پوشانده است
تب شدید
گلو درد
سردرد
ایجاد خطوط قرمز در چین‌های پوست و در اطراف کشاله ران
آیا زبان توت‌فرنگی نوعی آلرژی است؟
آلرژی دارویی یا غذایی می‌تواند منجر به تعدادی علائم شود که زبان توت فرنگی یکی از آنهاست. واکنش آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به چیزی حمله می‌کند که به اشتباه به عنوان یک تهدید شناخته می‌شود. بدن یک ماده شیمیایی به نام هیستامین آزاد می‌کند که باعث تعدادی از علائم مرتبط با آلرژی می‌شود.
مصرف برخی از میوه‌ها و سبزیجات یکی از عمده دلایل در ایجاد زبان توت فرنگی به عنوان یک واکنش آلرژیک است. درمان معمول برای واکنش‌های آلرژیک آنتی هیستامین‌ها است
علائم آلرژی برای تشخیص دلیل ایجاد زبان توت‌فرنگی موارد زیر است:
- آبریزش و خارش چشم
- خراشیدگی دهان و گلو
- کهیر
- دشواری در تنفس که ممکن است منجر به شوک آنافیلاکتیک شود و یک اورژانس پزشکی است
- زبان توت فرنگی
- رنگ پریدگی پوست
- خستگی
- تنگی نفس
زبان توت فرنگی از علائم بیماری کاوازاکی
بیماری کاوازاکی در کودکان
بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر است که معمولاً در کودکان دیده می‌شود، اما در بزرگسالان نیز می‌تواند ایجاد شود. برخی از افراد به بیماری کاوازاکی مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه و دلیل آن مشخص نیست، بنابراین عوامل خطر قطعی نیست.
کاوازاکی منجر به التهاب در برخی از شریان‌های بدن می‌شود و معمولاً با درمان اولیه شامل ایمونوگلوبین داخل وریدی و آسپرین قابل درمان است. داروی داخل وریدی در یک مرکز پزشکی تجویز می‌شود.
همپوشانی بالینی قابل توجهی” بین کاوازاکی و سندرم التهابی ناشی از کرونا وجود دارد.
بیماری کاوازاکی یک بیماری نادر است که در کودکان نوپا زیر پنج سال رخ می‌دهد. باعث التهاب رگ‌های خونی می‌شود.
علائم بیماری کاوازاکی عبارت‌اند از:
- کهیر
- تب شدید
- چشم‌های تحریک شده و قرمز با ترشحات غلیظ در برخی موارد
- لایه برداری و پوسته‌پوسته شدن پوست
- التهاب در پا و دست
- لب‌های خشکیده و ترک خورده
آیا سندرم کاوازاکی مسری است؟
80 تا 90 درصد موارد بیماری کاوازاکی در کودکان زیر 5 سال و بالاتر از 6 ماه رخ می‌دهد. نوجوانان کمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند، اما برخی از آنها مبتلا می‌شوند.
بیماری کاوازاکی مسری نیست. در میان اعضای خانواده یا کودکان در مدارس گسترش نمی‌یابد. بیماری کاوازاکی بیشتر در کودکانی از نژاد آسیایی یا جزایر اقیانوس آرام رخ می‌دهد. با این حال، می‌تواند افراد را در تمام گروه‌های نژادی و قومی تحت تأثیر قرار دهد. علت بیماری کاوازاکی مشخص نیست، اما تصور می‌شود که واکنش سیستم ایمنی بدن باشد.
زبان توت‌فرنگی یکی از علائم کرونا در کودکان
تحقیقات و گزارشات اخیر مبنی بر این بوده است که اکثر کودکان مثبت کووید-19 به “زبان توت فرنگی” مبتلا شدند. بر اساس گزارش رسانه‌ها، برخی از کودکانی که به بیماری کرونا شده بودند در کشور پس از ابتلا به عفونت، یک بیماری جدی به نام سندرم التهابی را نشان داده‌اند.
مطالعات قبلی نشان داده است که کودکان مثبت کووید-19 پس از ابتلا عفونت علائم کمی از ویروس یا بدون علائم آن را نشان می‌دهند. محققان مشاهده کردند که این کودکان چشم‌های متورم، گونه‌های برافروخته و «زبان توت‌فرنگی» داشتند. بر اساس گزارش حدود 25 نفر از کودکان که میانگین سنی آنها سه سال بود، علائم این سندرم را داشتند.
عوارض زبان توت فرنگی چیست؟
زبان توت فرنگی می‌تواند بسیار دردناک باشد. همچنین ممکن است جویدن یا بلعیدن غذا و نوشیدنی دشوار باشد. عوارض زبان توت‌فرنگی به علت آن بستگی دارد. به دلیل بیماری کاوازاکی یا مخملک، التهاب در بدن می‌تواند به قلب، مغز، مفاصل، پوست سرایت کند و حتی باعث بیماری جدی کلیوی و عفونت گوش شود.
زبان توت‌فرنگی ممکن است سبب اختلالات گفتاری نیز بشود. بنابراین، باید سریعاً نسبت به یافتن علت آن و درمان اقدام کنید.
آیا سندرم شوک سمی قابل درمان است؟
سندرم شوک سمی باید فوراً درمان شود. زیرا در برخی موارد خطر نارسایی اندام وجود دارد:
- ضد عفونی محل‌های مشکوک به عفونت و احتمالاً تمیز کردن زخم جراحی.
- درمان دارویی با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروها برای افزایش فشار خون.
- درمان جایگزینی مایعات، مانند فرآورده‌های خونی.
- تجویز ایمونوگلوبولین برای خنثی کردن سموم باکتریایی.
- کنترل دقیق عملکرد اندام‌ها (کبد، کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها، خون).
- برداشتن فوری تامپون یا سایر جسم خارجی محرک.
التهاب زبان (گلوسیت) چیست؟
گلوسیت یا التهاب لثه تورم و قرمزی زبان، زخم قرمز روی لبه زبان است گاهی اوقات سطح زبان مودار و سیاه می‌شود یا قرمزی در نوک و لبه زبان ایجاد می‌شود. این بیماری گاهی مسری است اما سرطان نیست.
التهاب زبان می‌تواند ناشی از عفونت تب‌خال، سوزش، آسیب به زبان توسط دندان‌های نامنظم، مصرف زیاد دارو و الکل، خوردن غذای بسیار گرم، حساسیت به برخی خمیردندان‌ها و کمبود ویتامین B باشد.
تفاوت گلوسیت با زبان توت‌فرنگی چیست؟
عامل تمایز بین زبان توت فرنگی و سایر بیماری‌های زبان، مانند گلوسیت، این است که زبان توت فرنگی منجر به برجستگی‌های قرمز برجسته روی زبان می‌شود، در حالی که گلوسیت به رنگ قرمز و التهاب زبان اشاره دارد، اما با برجستگی مشخصی در این بیماری دیده نمی‌شود.
سوالات متداول
در برخی موارد، زبان توت فرنگی ممکن است قابل پیشگیری نباشد، به خصوص اگر نشانه یک بیماری زمینه ای باشد. با این حال، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه فوری به پزشک برای هر علامتی به پیشگیری از عوارض این بیماری کمک می کند و در صورت نیاز از درمان سریع اطمینان حاصل کند.
زبان توت فرنگی به خودی خود مسری نیست، اما بیماری زمینه ای که باعث آن می شود مسری است، مانند گلودرد استرپتوکوکی یا مخملک. باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از گسترش عفونت انجام دهید، مانند شستن مکرر دست ها و اجتناب از تماس نزدیک با دیگران که بیمار هستند.
مدت زمان زبان توت فرنگی به علت اصلی آن بستگی دارد. اگر بیماری ناشی از عفونت باشد، ممکن است با درمان عفونت برطرف شود. اگر این یک عارضه جانبی مرتبط با دارو باشد، ممکن است پس از قطع دارو برطرف شود.
بله، زبان توت فرنگی می تواند نشانه ای از یک واکنش آلرژیک باشد، به خصوص اگر با علائم دیگری مانند تورم، کهیر یا مشکل در تنفس همراه باشد.
در برخی موارد، زبان توت فرنگی نشان دهنده بیماری جدی تری مانند بیماری کاوازاکی یا مخملک می باشد. اگر شما یا فرزندتان زبان توت فرنگی همراه با تب، بثورات پوستی یا علائم دیگر دارید، باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
